1 Wine is a mocker, strong drink is raging: and whosoever is deceived thereby is not wise. | 1 Ang alak ay manunuya, ang matapang na alak ay manggugulo; at sinomang napaliligaw sa kaniya ay hindi pantas. |
2 The fear of a king is as the roaring of a lion: whoso provoketh him to anger sinneth against his own soul. | 2 Ang kakilabutan ng hari ay parang ungal ng leon: ang namumungkahi sa kaniya sa galit ay nagkakasala laban sa kaniyang sariling buhay. |
3 It is an honour for a man to cease from strife: but every fool will be meddling. | 3 Karangalan sa tao ang magingat sa pakikipagkaalit: nguni't bawa't mangmang ay magiging palaaway. |
4 The sluggard will not plow by reason of the cold; therefore shall he beg in harvest, and have nothing. | 4 Ang tamad ay hindi magaararo dahil sa tagginaw; kaya't siya'y magpapalimos sa pagaani, at wala anoman. |
5 Counsel in the heart of man is like deep water; but a man of understanding will draw it out. | 5 Payo sa puso ng tao ay parang malalim na tubig; nguni't iibigin ng taong naguunawa. |
6 Most men will proclaim every one his own goodness: but a faithful man who can find? | 6 Maraming tao ay magtatanyag bawa't isa ng kaniyang sariling kagandahang-loob: nguni't sinong makakasumpong sa taong tapat? |
7 The just man walketh in his integrity: his children are blessed after him. | 7 Ang ganap na tao na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, mapapalad ang kaniyang mga anak na susunod sa kaniya. |
8 A king that sitteth in the throne of judgment scattereth away all evil with his eyes. | 8 Ang hari na nauupo sa luklukan ng kahatulan pinananabog ng kaniyang mga mata ang lahat na kasamaan. |
9 Who can say, I have made my heart clean, I am pure from my sin? | 9 Sinong makapagsasabi, nilinis ko ang aking puso, ako'y dalisay sa aking kasalanan? |
10 Divers weights, and divers measures, both of them are alike abomination to the LORD. | 10 Mga iba't ibang panimbang, at mga iba't ibang takalan, kapuwa mga karumaldumal sa Panginoon. |
11 Even a child is known by his doings, whether his work be pure, and whether it be right. | 11 Ang bata man ay nagpapakilala sa kaniyang mga gawa, kung ang kaniyang gawa ay magiging malinis, at kung magiging matuwid. |
12 The hearing ear, and the seeing eye, the LORD hath made even both of them. | 12 Ang nakikinig na tainga, at ang nakakakitang mata, kapuwa ginawa ng Panginoon. |
13 Love not sleep, lest thou come to poverty; open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread. | 13 Huwag mong ibigin ang pagtulog, baka ka madukha; idilat mo ang iyong mga mata, at mabubusog ka ng tinapay. |
14 It is naught, it is naught, saith the buyer: but when he is gone his way, then he boasteth. | 14 Walang halaga, walang halaga, sabi ng mamimili: nguni't pagka nakalayo siya, naghahambog nga. |
15 There is gold, and a multitude of rubies: but the lips of knowledge are a precious jewel. | 15 May ginto, at saganang mga rubi: nguni't ang mga labi ng kaalaman ay mahalagang hiyas. |
16 Take his garment that is surety for a stranger: and take a pledge of him for a strange woman. | 16 Kunin mo ang kaniyang suot na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo ng sanla ang nananagot sa mga di kilala. |
17 Bread of deceit is sweet to a man; but afterwards his mouth shall be filled with gravel. | 17 Tinapay ng kasinungalingan ay matamis sa tao: nguni't pagkatapos ay mabubusog ang kaniyang bibig ng batong lapok. |
18 Every purpose is established by counsel: and with good advice make war. | 18 Bawa't panukala ay natatatag sa pamamagitan ng payo: at sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka. |
19 He that goeth about as a talebearer revealeth secrets: therefore meddle not with him that flattereth with his lips. | 19 Ang yumayaong mapaghatid-dumapit ay naghahayag ng mga lihim: kaya't huwag kang makisalamuha sa kaniya na nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi. |
20 Whoso curseth his father or his mother, his lamp shall be put out in obscure darkness. | 20 Siyang sumusumpa sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa salimuot na kadiliman. |
21 An inheritance may be gotten hastily at the beginning; but the end thereof shall not be blessed. | 21 Ang mana ay matatamong madali sa pasimula; nguni't ang wakas niyao'y hindi pagpapalain. |
22 Say not thou, I will recompense evil; but wait on the LORD, and he shall save thee. | 22 Huwag mong sabihin, ako'y gaganti ng kasamaan: maghintay ka sa Panginoon, at kaniyang ililigtas ka. |
23 Divers weights are an abomination unto the LORD; and a false balance is not good. | 23 Mga iba't ibang panimbang ay karumaldumal sa Panginoon; at ang sinungaling na timbangan ay hindi mabuti. |
24 Man's goings are of the LORD; how can a man then understand his own way? | 24 Ang mga lakad ng tao ay sa Panginoon; paano ngang mauunawa ng tao ang kaniyang lakad? |
25 It is a snare to the man who devoureth that which is holy, and after vows to make inquiry. | 25 Silo nga sa tao ang magsabi ng walang pakundangan, banal nga, at magsiyasat pagkatapos ng mga panata. |
26 A wise king scattereth the wicked, and bringeth the wheel over them. | 26 Ang pantas na hari ay nagpapapanabog ng masama. At dinadala sa kanila ang gulong na panggiik. |
27 The spirit of man is the candle of the LORD, searching all the inward parts of the belly. | 27 Ang diwa ng tao ay ilawan ng Panginoon, na sumisiyasat ng mga pinakaloob na bahagi ng tiyan. |
28 Mercy and truth preserve the king: and his throne is upholden by mercy. | 28 Kagandahang-loob at katotohanan ay nagpapalagi sa hari: at ang kaniyang luklukan ay inaalalayan ng kagandahang-loob. |
29 The glory of young men is their strength: and the beauty of old men is the gray head. | 29 Ang kaluwalhatian ng mga binata ay ang kanilang kalakasan: at ang kagandahan ng matanda ay ang ulong may uban. |
30 The blueness of a wound cleanseth away evil: so do stripes the inward parts of the belly. | 30 Ang mga latay na sumasakit ay lumilinis ng kasamaan: at ang mga hampas ay dinaramdam sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan. |