1 A good name is rather to be chosen than great riches, and loving favour rather than silver and gold. | 1 Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto. |
2 The rich and poor meet together: the LORD is the maker of them all. | 2 Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat. |
3 A prudent man foreseeth the evil, and hideth himself: but the simple pass on, and are punished. | 3 Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis. |
4 By humility and the fear of the LORD are riches, and honour, and life. | 4 Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay. |
5 Thorns and snares are in the way of the froward: he that doth keep his soul shall be far from them. | 5 Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon. |
6 Train up a child in the way he should go: and when he is old, he will not depart from it. | 6 Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan. |
7 The rich ruleth over the poor, and the borrower is servant to the lender. | 7 Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram. |
8 He that soweth iniquity shall reap vanity: and the rod of his anger shall fail. | 8 Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat. |
9 He that hath a bountiful eye shall be blessed; for he giveth of his bread to the poor. | 9 Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha. |
10 Cast out the scorner, and contention shall go out; yea, strife and reproach shall cease. | 10 Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil. |
11 He that loveth pureness of heart, for the grace of his lips the king shall be his friend. | 11 Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari. |
12 The eyes of the LORD preserve knowledge, and he overthroweth the words of the transgressor. | 12 Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil. |
13 The slothful man saith, There is a lion without, I shall be slain in the streets. | 13 Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan. |
14 The mouth of strange women is a deep pit: he that is abhorred of the LORD shall fall therein. | 14 Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon. |
15 Foolishness is bound in the heart of a child; but the rod of correction shall drive it far from him. | 15 Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway. |
16 He that oppresseth the poor to increase his riches, and he that giveth to the rich, shall surely come to want. | 16 Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang. |
17 Bow down thine ear, and hear the words of the wise, and apply thine heart unto my knowledge. | 17 Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman. |
18 For it is a pleasant thing if thou keep them within thee; they shall withal be fitted in thy lips. | 18 Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi. |
19 That thy trust may be in the LORD, I have made known to thee this day, even to thee. | 19 Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo. |
20 Have not I written to thee excellent things in counsels and knowledge, | 20 Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman; |
21 That I might make thee know the certainty of the words of truth; that thou mightest answer the words of truth to them that send unto thee? | 21 Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo? |
22 Rob not the poor, because he is poor: neither oppress the afflicted in the gate: | 22 Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan: |
23 For the LORD will plead their cause, and spoil the soul of those that spoiled them. | 23 Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila. |
24 Make no friendship with an angry man; and with a furious man thou shalt not go: | 24 Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama: |
25 Lest thou learn his ways, and get a snare to thy soul. | 25 Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa. |
26 Be not thou one of them that strike hands, or of them that are sureties for debts. | 26 Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang: |
27 If thou hast nothing to pay, why should he take away thy bed from under thee? | 27 Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan? |
28 Remove not the ancient landmark, which thy fathers have set. | 28 Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang. |
29 Seest thou a man diligent in his business? he shall stand before kings; he shall not stand before mean men. | 29 Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak. |