1 The wicked flee when no man pursueth: but the righteous are bold as a lion. | 1 Ang masama ay tumatakas ng walang taong humahabol: nguni't ang matuwid ay matapang na parang leon. |
2 For the transgression of a land many are the princes thereof: but by a man of understanding and knowledge the state thereof shall be prolonged. | 2 Dahil sa pagsalangsang ng lupain ay marami ang kaniyang mga pangulo: nguni't sa naguunawa at matalino ay malalaon ang kalagayan niya. |
3 A poor man that oppresseth the poor is like a sweeping rain which leaveth no food. | 3 Ang mapagkailangan na pumipighati sa dukha ay parang bugso ng ulan na hindi nagiiwan ng pagkain. |
4 They that forsake the law praise the wicked: but such as keep the law contend with them. | 4 Silang nangagpapabaya sa kautusan ay nagsisipuri sa masama: nguni't ang nangagiingat ng kautusan ay nangakikipagkaalit sa kanila. |
5 Evil men understand not judgment: but they that seek the LORD understand all things. | 5 Ang masasamang tao ay hindi nangakakaunawa ng kahatulan: nguni't silang nagsisihanap sa Panginoon ay nangakakaunawa sa lahat ng mga bagay. |
6 Better is the poor that walketh in his uprightness, than he that is perverse in his ways, though he be rich. | 6 Maigi ang dukha na lumalakad sa kaniyang pagtatapat, kay sa suwail sa kaniyang mga lakad, bagaman siya'y mayaman. |
7 Whoso keepeth the law is a wise son: but he that is a companion of riotous men shameth his father. | 7 Sinomang nagiingat ng kautusan ay pantas na anak: nguni't siyang kasama ng mga matakaw ay nagbibigay kahihiyan sa kaniyang ama. |
8 He that by usury and unjust gain increaseth his substance, he shall gather it for him that will pity the poor. | 8 Ang nagpapalago ng kaniyang yaman sa tubo at pakinabang, ay pumipisan sa ganang may awa sa dukha. |
9 He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer shall be abomination. | 9 Siyang naglalayo ng kaniyang pakinig sa pakikinig ng kautusan, maging ang kaniyang dalangin ay karumaldumal. |
10 Whoso causeth the righteous to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit: but the upright shall have good things in possession. | 10 Sinomang nagliligaw sa matuwid sa masamang daan, siya'y mahuhulog sa kaniyang sariling lungaw: nguni't ang sakdal ay magmamana ng mabuti. |
11 The rich man is wise in his own conceit; but the poor that hath understanding searcheth him out. | 11 Ang mayaman ay pantas sa ganang kaniyang sarili; nguni't ang dukha na naguunawa ay sumisiyasat. |
12 When righteous men do rejoice, there is great glory: but when the wicked rise, a man is hidden. | 12 Pagka ang matuwid ay nagtatagumpay, may dakilang kaluwalhatian: nguni't pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagtago ang mga tao. |
13 He that covereth his sins shall not prosper: but whoso confesseth and forsaketh them shall have mercy. | 13 Siyang nagtatakip ng kaniyang mga pagsalangsang ay hindi giginhawa: nguni't ang nagpapahayag at nagiiwan ng mga yaon ay magtatamo ng kaawaan. |
14 Happy is the man that feareth alway: but he that hardeneth his heart shall fall into mischief. | 14 Masaya ang tao na natatakot na lagi: nguni't siyang nagmamatigas ng kaniyang kalooban ay mahuhulog sa kahirapan. |
15 As a roaring lion, and a ranging bear; so is a wicked ruler over the poor people. | 15 Kung paano ang umuungal na leon at ang gutom na oso, gayon ang masamang pinuno sa maralitang bayan. |
16 The prince that wanteth understanding is also a great oppressor: but he that hateth covetousness shall prolong his days. | 16 Ang pangulo na kulang sa paguunawa ay lubhang mamimighati rin: nguni't siyang nagtatanim sa kasakiman ay dadami ang kaniyang mga kaarawan. |
17 A man that doeth violence to the blood of any person shall flee to the pit; let no man stay him. | 17 Ang tao na nagpapasan ng dugo ng sinomang tao, tatakas sa lungaw; huwag siyang pigilin ng sinoman. |
18 Whoso walketh uprightly shall be saved: but he that is perverse in his ways shall fall at once. | 18 Ang lumalakad ng matuwid ay maliligtas: nguni't siyang masama sa kaniyang mga lakad ay mabubuwal na bigla. |
19 He that tilleth his land shall have plenty of bread: but he that followeth after vain persons shall have poverty enough. | 19 Siyang bumubukid ng kaniyang lupain ay magkakaroon ng saganang tinapay: nguni't siyang sumusunod sa mga walang kabuluhang tao ay madudukhang mainam. |
20 A faithful man shall abound with blessings: but he that maketh haste to be rich shall not be innocent. | 20 Ang tapat na tao ay mananagana sa pagpapala: nguni't siyang nagmamadali sa pagyaman ay walang pagsalang parurusahan. |
21 To have respect of persons is not good: for for a piece of bread that man will transgress. | 21 Magkaroon ng pagtatangi sa mga pagkatao ay hindi mabuti: ni hindi man sasalangsang ang tao dahil sa isang putol na tinapay. |
22 He that hasteth to be rich hath an evil eye, and considereth not that poverty shall come upon him. | 22 Siyang may masamang mata ay nagmamadali sa pagyaman, at hindi nakakaalam, na kasalatan ay darating sa kaniya. |
23 He that rebuketh a man afterwards shall find more favour than he that flattereth with the tongue. | 23 Siyang sumasaway sa isang tao ay makakasumpong sa ibang araw ng higit na lingap kay sa doon sa kunwa'y pumupuri ng dila. |
24 Whoso robbeth his father or his mother, and saith, It is no transgression; the same is the companion of a destroyer. | 24 Ang nagnanakaw sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, at nagsasabi, hindi ito pagsalangsang; Yao'y kasama rin ng maninira. |
25 He that is of a proud heart stirreth up strife: but he that putteth his trust in the LORD shall be made fat. | 25 Siyang may sakim na diwa ay humihila ng kaalitan: nguni't siyang naglalagak ng kaniyang tiwala sa Panginoon ay tataba. |
26 He that trusteth in his own heart is a fool: but whoso walketh wisely, he shall be delivered. | 26 Siyang tumitiwala sa kaniyang sariling puso ay mangmang: nguni't ang lumakad na may kapantasan, ay maliligtas. |
27 He that giveth unto the poor shall not lack: but he that hideth his eyes shall have many a curse. | 27 Siyang nagbibigay sa dukha ay hindi masasalat: nguni't siyang nagkukubli ng kaniyang mga mata ay magkakaroon ng maraming sumpa. |
28 When the wicked rise, men hide themselves: but when they perish, the righteous increase. | 28 Pagka ang masama ay bumabangon, nagsisipagkubli ang mga tao; nguni't pagka sila'y nangamamatay, dumadami ang matuwid. |